Кыв

Кыв (торья кыв)  – этӧ сёрнилӧн да кывлӧн медшӧр тор, кӧдалаӧн эм вежӧртас, сетӧ ним предметтэзлӧ, действиелӧ, признаккезлӧ и с.о. Кыввез отсӧтӧн аркмӧны кывтэчассэз да сёрникузяэз, тексттэз да юӧррез. Ачыс кылыс аркмӧ шыэзісь да морфемаэзісь.

Быд кывлӧн эм аслас вежӧртас: туримоль – гӧрд рӧма, шӧма ягӧд, кӧда быдмӧ нюрын; дзель – балялӧн пиян, велӧтны – сетны кинлӧкӧ виль тӧдӧммез, чочком – лым рӧма, важ  – кӧдӧ дыр видзим, новйим, важ паськӧм.

Кывлӧн вежӧртас вермас лоны веськыт и невеськыт. Сідз, Шонді сералӧ сёрникузяын, шонді кыв веськыт вежӧртасын, а сералӧ кыв – невеськытын.

Кыввезлӧн вермас лоны ӧтік вежӧртас, а вермасӧ лоны уна вежӧртассэс. Горадзуль кыв – ӧтік вежӧртаса кыв. А пинь кыв лоӧ уна вежӧртаса кылӧн, сідз кыдз мыччалӧ и мортлісь пинь, и пинялісь пинь, и сынанлісь пинь.

Унажык кыввез пантасьлӧ паськыта и быдыслӧн сёрниын, например, ва, туй, ай, веж и с.о.

А эмӧсь кыввез, кӧднӧ туйӧ кывны мукӧд районын, например, нарман – Юсьвинскӧй районын, чӧд – ойвывся районнэзын.

Кыввез вермасӧ лоны матынӧсь вежӧртас сьӧрті, но торьявны гижӧмӧн – синониммез: шуны – висьтавны, шоныт – рушыт. И наоборот, ӧткодя гижссьыны, то вежӧртас лоас аслас быд кылыслӧн (омониммез): кыв – мортлӧн ӧмын  и кыв – сёрнилӧн тор.

Кыввез миян сёрниын чужисӧ кӧркӧ важын и олӧны ӧнӧдз: ки, мунны, лӧз, тэ, дыр, кык.

Унакодь кыввез миян сёрниӧ пырӧны мӧдік отир кыввезісь: баб, дед, зелёнӧй, огурец – роч кылісь, джем, принтер – английскӧй кылісь роч кыв пырйӧт, дзюдо, суши – японскӧй кылісь, планшет, бизе – французскӧй кылісь и с.о.

Кыввез вермӧны ӧшны отир сёрниись, но вермӧны и аркмыны вильӧсь. Ӧння кадӧ етша пантасьлӧ кыв нӧш, кӧдӧн одзжык гладитісӧ паськӧм. Эта кыв туйӧ ӧтлаын предметнас коми-пермяцкӧй кылӧ локтіс кыв утюг.

 

Похожие статьи

Фразеологизммез

Синониммез